ناترازی برق و کم‌آبی، تهدیدی برای ترافیک شهری و فضای سبز مشهد شهردار مشهد مقدس: شهرآرا زبان گویای مردم است | ۴۷ پروژه شاخص را تا پایان سال به اتمام می‌رسانیم سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد: تا بررسی مدارک دو کاندیدای ریاست شورا، آقای ناصحی همچنان رئیس هستند اعضای کمیسیون‌های تخصصی شورای ششم شهر مشهد در سال پنجم مشخص شدند نگاهی به عمارت ۷۴ ساله شهرداری مشهد | بلدیه ارض اقدس آغاز فعالیت ناوگان اتوبوسرانی و متروی مشهد، از ساعت ۶ صبح فردا (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) رئیس شورای اسلامی شهر مشهد: شورا تمام وقت خود را صرف خدمت به مردم کرده است یک بام و دو هوای مدرسه‌سازی در مشهد شهردار مشهد مقدس: صداوسیما نقش بی‌بدیلی در امیدآفرینی و انسجام ملی دارد پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (سه‌شنبه، ۱۴ مرداد ۱۴۰۴) | پایداری وضعیت جوی تا پایان هفته تاریخ حفر چاه و تأثیر این تلاش در تأمین آب شرب برای مشهد برگزاری انتخابات هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد برای سال پنجم + فیلم درباره پروفسور بول ون مردی که در مشهد دوباره متولد شد افتتاح مرکز فرمان ترافیکی مشهد برای مدیریت ۷۰ هزار جای پارک تمهیدات شهرداری مشهد برای میزبانی از زائران صفر ۱۴۰۴؛ از اسکان تا موکب‌ها هوای مشهد همچنان در وضعیت قابل قبول قرار دارد (۱۴ مرداد ۱۴۰۴) آیا ادارات مشهد و خراسان رضوی فردا (چهارشنبه، ۱۵ مرداد ۱۴۰۴) تعطیل است؟ داشبورد جرائم و تخلفات شهری در مشهد راه‌اندازی شد | مشهد، اولین شهر دارای زیرساخت آماری تخلفات شهری خدمت‌گزاری شهرداری سبزوار در کوچه‌پس‌کوچه‌های حرم امام علی(ع) برای دومین سال متوالی معاون خدمات شهری شهرداری مشهد: کیفیت خدمات در نجف اشرف را هر سال ارتقا دادیم
سرخط خبرها

مشهدآباد(۱) | مشهد کجاست؟

  • کد خبر: ۱۸۱۸۸۳
  • ۰۹ شهريور ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۵
مشهدآباد(۱) | مشهد کجاست؟
در این یادداشت‌ها سعی می‌کنم با محوریت مشهد و خراسان، مهم‌ترین موضوعاتی را که می‌تواند به بهبود و پیشرفت مشهد کمک کند، مورد پرسش قرار دهم.

مشهدآباد، ان شاء ا... قرار است سلسله یادداشت‌هایی باشد درباره ظرفیت ها، فرصت‌ها یا تهدید‌هایی که مشهدالرضا (ع) در دوره معاصر با آن روبه رو بوده و هست و خواهد بود. در این یادداشت‌ها سعی می‌کنم با محوریت مشهد و خراسان، مهم‌ترین موضوعاتی را که می‌تواند به بهبود و پیشرفت مشهد کمک کند، مورد پرسش قرار دهم. چندان مقید به ارائه راهکار نیستم؛ چون به استناد «حُسنُ السؤال؛ نصف‌العلم»، راهکار را برآمده از طرح پرسش درست می‌دانم و به نظر می‌رسد ما درباره زیست شهری و ایده مدنیت در دوره معاصر، در ایران و به ویژه در مشهد، پرسش‌های درستی را طرح نکرده ایم.

به لحاظ تاریخی، ابن بابویه قمی، در عیون اخبارالرضا (ع)، فصلی را به مشهد اختصاص داده و سخن از مشهد رضوی به میان آورده است و متون تاریخی دیگری نیز نام مشهد را بر این سرزمین نهاده اند؛ اما «آباد» شدنِ مشهد به عنوان یک شهر محل سکونت، گویا بعد از تخریب توس در پسِ حمله میران شاه، پسر تیمور لنگ و مهاجرت مردمان توس به مشهد، در اواخر سده هشتم هجری رقم خورده است.

در دوره صفویه با نظر به گرایش آن‌ها به تشیع، مشهدالرضا (ع) رونق بسیار زیادی گرفت و در زمان نادرشاه افشار، پایتخت ایران شد. تقریبا تا اواخر دوره افشاری، ساخت اصلیِ شهر مشهد قدیم، به لحاظ شهرسازی شکل گرفت و بسیاری از محلات قدیمیِ آن، سامان یافت. درباره مشهدِ قدیم، آثار بسیار نوشته شده و کسب اطلاع از آن، چندان دشوار نیست.

اما مشهد جدید یا مشهد معاصر که موضوع یادداشت‌های مشهدآباد است، باید به تناسب ایران جدید یا به تعبیر دقیق تر، ایران معاصر فهمید. ایران و به تعبیری جهان اسلام، از دوره قاجار، به ویژه از دوره ناصری، وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود شده که به دوره معاصر مشهور است.

دوره معاصر، در این معنا، نه به معنای صدسال یا یک قرن، بلکه ورود به «عصر» و تاریخی است که مختصات آن، با کلِ تاریخ گذشته، تمایزات جدی و ماهوی دارد و مسائل متفاوتی نسبت به گذشته برای آن طرح کرده است. برای درک این تفاوت، بحث‌های عمیق فلسفی و نظری صورت گرفته، اما می‌توان با قدری تأمل در شرایط زندگی انسان‌های هزار سال گذشته و اکنون، این تمایز عظیم را دریافت.

گسترش فناوری، شکل گیری دولت-ملت‌های مدرن، فروپاشی الگوی سلطنت و فراگیری جمهوری و مردم سالاری، سکولارشدنِ سبک زندگی انسان، شیفتگی به دستاورد‌های جهان غربی، گسترش علوم جدید غربی به جای علوم سنتی، گسترش رسانه و فضای مجازی و نظایر آن‌ها آن قدر واضح و مشهود است که جای بحثی درباره تمایز ماهوی دوره معاصر از دوره گذشته باقی نمی‌گذارد.

با این حال مشهد، به دلیل آنکه هویت و بنیانِ شهریِ آن بر مشهدِ حضرت رضا (ع) بنا نهاده شده است، بیشتر اقتضائات دوره معاصر را در ساخت شهری اش متجلی می‌سازد و اغلب تضاد‌هایی را که اهل نظر درباره مواجهه جهان سنتیِ ما با دنیای مدرن غربی مورد تأمل قرار داده اند، می‌توان در وضعیت معاصر این شهر مذهبی مشاهده کرد.

در یادداشت‌های بعدی، درباره این اقتضائات معاصر در مکان زمانِ مشهدالرضا (ع) با نظر به موضوعات پایتخت فرهنگی معنوی جهان اسلام، توسعه و پیشرفت، عدالت خواهی، هویت، تکنوکراسی، نهاد علم، زیارت و گردشگری، زبان و ادبیات، صنعتی شدن، آسیای میانه و تمدن نوین اسلامی به طرح پرسش خواهم پرداخت.

ما تا نتوانیم به طور جدی درباره تحول سترگی که در دوره معاصر (دست کم از اواسط دوره قاجار) به تجربه آن نشسته ایم، فکر کنیم، راه حلی برای برون رفت از مشکلات فعلی مشهد نخواهیم یافت.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->